«چوگان» ورزشی با تاریخ ۲ هزار ساله
تاریخ انتشار: ۲ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۳۹۹۹۰۷۲۳
چوگان از ورزش‌های کهن ایرانی است که امروزه به ورزشی جهانی تبدیل شده‌است؛ این رشته به‌دلیل رواج در میان پادشاهان و بزرگان به بازی شاهان معروف است و نام آن از نام چوبی که در آن استفاده می‌شود برگرفته شده‌است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، بنا به تعریف سازمان یونسکو میراث فرهنگی به بناها و اشیا محدود نمی‌شود و بر همین اساس است که این مفهوم دربردارنده سنت‌ها و تجلی زنده برجای مانده از نیاکان ما نیز می‌شود که نسل به نسل و سینه به سینه به ما منتقل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سنت‌های شفاهی، هنرهای نمایشی، اعمال اجتماعی، آئین‌ها، رویدادهای جشنی، دانش و اقدامات مربوط به طبیعت و کیهان، دانش و مهارت‌های تولید صنایع سنتی از جمله مواردی به حساب می‌آید که اگر چه بسیار آسیب‌پذیر است، اما امروزه به عاملی مهم برای پاسداری از گوناگونی فرهنگی در مقابل جهانی‌شدن فزاینده تبدیل شده است و در این مسیر درک میراث فرهنگی ناملموس در جوامع مختلف به گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی کمک می‌کند و احترام متقابل به دیگر سبک‌های زندگی را ترویج می‌کند.
بر اساس این توضیحات و با توجه به اهمیت این موضوع، سازمان یونسکو در اقدامی شروع به ثبت میراث فرهنگی و معنوی بشر از تمام کشورها کرد و در ادامه این مسیر، کمیسیون‌های ملی در هر کشور ایجاد شد تا میراث ناملموسی را که حائز شرایط لازم برای ثبت و پاسداری در سطح جهانی است را به سازمان معرفی کنند و زمینه‌سازی‌های لازم برای بازدید کارشناسان یونسکو را انجام دهند؛ در ایران نیز در سال ۱۳۸۹ «مهارت فرش‌بافی فارس» به‌عنوان نخستین میراث برجسته ناملموس ایرانیان در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسید و تاکنون ۲۴ عنوان از میراث ناملموس ایران (که برخی از موارد آن با دیگر کشورها نیز مشترک است) به ثبت جهانی رسیده است که مرور به معرفی آن‌ها خواهیم داشت:
فرهنگ پخت و تقسیم نان لواش، کارما، چوبکا و یوفکاتاریخچه پخت نان به هزاره‌های خیلی قبل بر می‌گردد، به طوری که در ابتدا انسان دانه‌های کوبیده شده غلات مختلف را با آب مخلوط می‌کرد و خمیر حاصل را روی سنگ‌های داغ می‌پخت و با گذر زمان و پی بردن به فوت و فن‌های شیوه پخت نان کامل‌تر شد؛ تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف نان‌های متفاوتی را تولید می‌کنند، به‌عنوان مثال نان لواش یکی از نان‌های قدیمی خاورمیانه است و امروزه در کشورهایی همچون ایران، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ که به دو شکل سنتی و صنعتی تهیه می‌شود.
نان لواش یک نان نازک و ترد به قطر سه میلی‌متر است که از خمیر فطیر یا خمیر کم درآمده پخته می‌شود؛ در ایران به این نان، نان تنوری یا نان تافتون نیز می‌گویند و در کشورهای ذکر شده به اسم‌های کایرما، جوپکا و یوفکا نیز شناخته می‌شود.
در شیوه سنتی نانِ لواش، تنور در دل زمین حفر شده خمیر را بر روی سطح گردی از جنس فلز یا چوب که به وسیله پارچه‌های پوشانده شده پهن می‌کنند و سپس به دیواره‌های تنور از قبل روشن شده می‌چسبانند؛ در بعضی مناطق ایران و آذربایجان برای متبرک کردن روز عروسی از این نان استفاده می‌کنند و نان را بر روی شانه عروس قرار می‌دهند. در کشورهای قزاقستان و قرقیزستان در مراسم تشیع جنازه این نان طبخ و خیرات می‌شود و با پخش کردن این نان در میان مردم آرزوی بخشایش برای فرد درگذشته می‌کنند.
حائز اهمیت است که نان لواش در سال ۱۳۹۶ شمسی به شکل فرهنگ مشترک کشورهای ایران، جمهوری‌آذربایجان، ترکیه، ارمنستان، قرقیزستان، قزاقستان به عنوان میراث معنوی و ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است.
چوگان ایرانی تاریخچه‌اش به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، به طوری که می‌توان گفت چوگان عنصری فرهنگی، هنری و ورزشی است که به‌صورت مستقیم بر سلامت جسم و روح اثر می‌گذارد و با تاریخ و هویت بازیکنانش ارتباطی قوی دارد.
این بازی در ادبیات، داستان‌سرایی، ضرب‌المثل‌ها، صنایع دستی و وسایل زینتی حضور پررنگی دارد و به‌عنوان عنصری که سلامت جسم و روح را بهبود می‌بخشد، رابطه‌ای را میان طبیعت، انسان و اسب به وجود می‌آورد؛ این بازی به‌صورت سنتی، در خانواده‌های ایرانی از نسلی به نسلی دیگر آموزش داده می‌شده و خانواده‌ها و بازیکنان محلی همچنان از تکنیک‌های چوگان پاسداری می‌کنند.
با این همه، در دهه‌های گذشته، انجمن‌های چوگان نیز تأسیس شده‌اند که دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند، استادان محلی را حمایت می‌کنند و به انتقال تمامی جنبه‌های چوگان و حفظ تنوع محلی آن یاری می‌رسانند.
سرانجام این بازی با تأیید یونسکو در دوازدهمین اجلاس میراث ناملموس جهانی به ثبت رسید؛ چراکه یونسکو بر لزوم حفاظت و ترویج این آئین و مهارت ورزشی کهن ایرانی تاکید می‌کند.
منبع: ایمنا
کلیدواژه: یونسکو میراث جهانی یونسکو چوگان مسابقات چوگان ثبت جهانی یونسکو سازمان یونسکو سازمان جهانی یونسکو گردشگری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق نان لواش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۹۰۷۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
میمند فارس شهر ملی شیشه‌گری شود
ایسنا/فارس معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی گفت: شهر میمند در استان فارس قابلیت تبدیل شدن به شهر ملی شیشه‌گری را دارد.
مریم جلالی جمعه، ۷ اردیبهشت‌ماه در مراسم بزرگداشت روز ملی شهر میمند و برگزاری جشنواره گل و گلاب گفت: میمند ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی زیادی دارد که باید این ظرفیت‌ها در خدمت ارزش‌افزوده و ارزش‌آفرینی شود.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی افزود: رویدادها زمینه تقویت توجه را ایجاد می‌کنند و تقویت توجه نخستین گام در راستای متمایزسازی و ایجاد وضعیت مطلق است.
جلالی افزود: به‌عنوان معاون صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی و همکارانم در اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس به دنبال این هستیم که ظرفیت‌های میراث فرهنگی و آنچه ریشه در تاریخ دارد به‌اضافه جاذبه‌های گردشگری در کنار محصولات صنایع‌دستی یک پیوستاری درست کند که به اقتصاد منطقه کمک کند که لازمه‌اش همگرایی خانواده است.
وی ادامه داد: خانواده چه در سطح کوچک چه در سطوح محله، شهر، شهرستان و استان باید رویکرد اقتصاد هویت بنیان را سرلوحه قرار دهند و ما هم بتوانیم تسهیل گری و رفع موانع کنیم.
جلالی در ادامه خطاب به مسئولان و مدیران حاضر در این جلسه گفت: تمامی مسئولان و مدیران میراث فرهنگی، استانداری و دیگر ادارات دولتی فرزندان این دیار هستند و مانند یک خانواده کار می‌کنند و وقتی خانواده مبنا باشد دیگر فرقی نمی‌کند من چه سهمی دارم. این همکاری و هم‌افزایی و هم‌جوشی باید منجر به این شود که ما معیشت عزت‌آفرین داشته باشیم.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی تأکید کرد: صنایع‌دستی و هنرهای سنتی هوش و استعداد تاریخی ماست و یک پیوستار کامل است؛ یعنی یک هوش و حکمتی بوده به‌طوری‌که از گلی که می‌روییده گلاب در ظرف مسی درست می‌شود و بعد شیشه درست‌شده و ترکه‌بافی برای نگهداری شیشه درست‌شده و این توسعه است و ما باید سوار بر آن اقتصاد هویت بنیان را رونمایی کنیم.
وی با اشاره به اینکه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی فردای روشنی دارد، اضافه کرد: میراث فرهنگی ما تنها میراث، ملموس نیست بلکه در برگ این گل‌ها قصه‌ها و لالایی‌هایی نهفته است و روایت‌هایی که در دنیای امروز ارزش‌افزوده دارد.
معاون صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی تصریح کرد: قصه میمند خریدار دارد و ما باید ان را روایتگری کنیم تا دنیا این قصه‌ها را خریداری کند.
وی به ذکر مثال‌هایی به تکمیل سخنانش پرداخت و گفت: یک روزگاری جمشید و اردشیر و شاپور کشورگشایی می‌کردند و جهان‌گشایی قدرت بود، یک روزگاری جهان دانی و اطلاعات قدرت بود و امروز جهان آرایی قدرت است و به همه دلیل ایران قدرت سوم را ایجاد کرده است و می‌تواند حرف در جهان داشته باشد چون روایت‌هایی زیبایی دارد.
جلالی با بیان اینکه شیشه‌گری یکی از مهارت‌های اصیل میمند در کنار گلاب‌گیری بوده و صنعت شیشه‌گری می‌تواند به دلیل بازیافت و دوست دار محیط‌زیست بودن، به ترویج گلاب‌گیری کمک کند ابراز امیدواری کرد که عزم مسئولان محلی مبنی بر ایجاد کارگاه‌ها بتواند شاخص‌های شهر ملی شیشه‌گری را برای میمند فراهم کند و ما هم تلاش می‌کنیم این پرونده کامل شود و بتوانیم در آینده‌ای نزدیک شهر ملی شیشه‌گری را در میمند داشته باشیم.
به گزارش ایسنا، معاون صنایع‌دستی وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی و مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس و هیات همراه روز جمعه با سفر به شهرستان فیروزآباد ضمن حضور در مراسم روز ملی میمند از کارگاه‌های شیشه‌گری، گلاب‌گیری همچنین مزارع گل محمدی و تعدادی از اقامتگاه‌های سنتی و بومگردی شهر میمند بازدید کردند.
انتهای پیام
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد